PSYCHOANALITYCZNE PANOPTICUM

Na początek wyjaśnię komentatorowi w czym rzecz, gdy chodzi o miłość, a nie o różnicę między płciami. Miłość pojmować można jako sposób zaradczy na ten nieuleczalny, a nieźle dający w kość symptom, jakim jest płeć w dwóch postaciach. Przechodzi ona ponad tym, co płcie wiąże na amen z życiem samym i tylko z życiem. Eros to Eros – jak to on, zapomina o Tanatosie. A miłość o nim pamięta, styka się z nim; choćby wtedy, gdy miłość gaśnie, a w końcu umiera. Albo wtedy, gdy skazany jesteś na istnienie bez kogoś, przez co nie idziesz na imprezę – gdy w końcu się wybierzesz na nią, to zazwyczaj zapchasz Erosem dziurę po kimś.

Rację ma komentator w przywoływaniu posiadania/nie posiadania jako jednego z emblematów różnicy między płciami – drugi posiada to czy owo, akurat to czego ja nie posiadam. Mężczyzna ogląda się za kobietą, kobieta za mężczyzną (także gdy mężczyzna za mężczyzną, a kobieta za kobietą). Z tego jeszcze nie wynika, że na horyzoncie takiej relacji umiejscawia się miłość. Komentator nie zauważa, że relacje oparte na posiadaniu wyrastają z symboliczności i Symbolicznego dotyczą. Tu dominuje Inny. Mam dowód osobisty, w którym zostaję określony jako mężczyzna lub kobieta, i na nic się zda twoje zapewnienie legitymującego ciebie policjanta, żeś kobietą. Uważaj przy tym, byś nie oberwał za to, że robisz stróża porządku w balona. Gdy się urodzisz, nikt nie pozostawi siebie w niepewności, której płci jesteś. Napiszą M lub K i szlus – właśnie stałeś się posiadaczem płci.

Z kolei pani Grodzka uparła się, że jest K, choć Inny przy urodzeniu jej napisał, że jest M. Pani G. stwierdza z absolutną pewnością, że Inny popełnił wobec niej straszny błąd (lub, co też się zdarza, zrobił to specjalnie, że miał w tym jakiś tylko jemu znany cel) i postanawia ten błąd naprawić. Wskakuje do Wyobrażeniowego i jak charakteryzator teatralny przebiera pana B. w panią G. Od tego momentu pani G. chce zmusić Innego, by uznał ją za nią. Marne ma argumenty. Sukienki, depilację, tapir, coś z biżuterii. Pani G. dziwi się lub wścieka, że Inny nie dowierza. Udaje się więc do jeszcze większego Innego po pomoc. Ten Hiperinny jedne metryki anuluje, a drugie fabrykuje, w niszczarce niszczy jeden IC i zastępuje drugim. Inaczej mówiąc, próbuje zniszczyć Symboliczne, które zrodziło także panią G i zmusić je do urodzenia i rozpoczęcia wszystkiego od zera. Ten buntownik bez powodu życzy sobie tylko jednego – by świat wokół zaczął mówić, przyznał, że pan B. nigdy nie istniał, by „pierwsze istnienie” było bytem urojonym, czyli bytem nie-bytu. Niestety, bycie drugie jest czymś w rodzaju kłamstwa. Wszystko co może powiedzieć pani G. opiera się jedynie na pamięci: „odkąd pamiętam, zawsze uważałam siebie za kobietę”. Tylko, że o ile bycie człowieka opiera się na pamięci, to jego byt jest wcześniejszy niż jego pamięć. Będąc w łonie już był płcią – niestety, nie pamięta jaką. To Inny mówi mu jaką. Lecz On/Ona nie wierzy, czasami nie wierzy nawet w swe istnienie przed pamięcią (precyzyjnie, przed tym co się pamięta). Wszelkie zjawiska trans w polu płci wychodzą z tego miejsca – z omnipotencji i megalomanii tylko jednego Ja, tylko „mojego Ja”. Takie Ja wymusza nawet na najbliższych pozbycie się pamięci – mów do mnie jak do córki, choć pamiętasz mnie jako syna.

Całą tę niezwykłą klinikę zacząłem poznawać w latach 80-tych, w tej jaskini Alibaby, jakim był wówczas Zakład Seksuologii i Patologii Więzi Międzyludzkich. Niestety, ówcześni trans mnie nie lubili. Witałem się na przykład w taki sposób: „Dzień dobry panu, który kiedyś był panią”. Cóż, byli bardzo niezadowoleni. Czym? Tym nawiązaniem do pamięci, do mojej, ale i do klienta pamięci.

Powracam przeto w tym miejscu do lacanowskiej definicji miłości. Krok pierwszy, jest to dawanie tego czego się nie chce (nie chcę przecież obrażać czy irytować klienta). Krok drugi, komuś, kto tego nie potrzebuje (nie potrzebuje ani tej irytacji, ani tym bardziej tej pamięci). Krok trzeci, „obdarowywany tym” bierze to (tak jak bierze się „bezwartościowe” dary – laurki od pociech, dzidy bez ostrzy, kosze bez dna, krytykę od najbliższych, druhów wszelakich, osąd od przyjaciół, niezadowolenie od kompanów itd.). Krok czwarty, biorca tych „niepotrzebności” odpłaca pięknym za nadobne – on teraz z kolei obdarowuje ciebie swym tym, czego nie chce; cóż, z nadzieją i wiarą, że to weźmiesz, a nie zniszczysz dokumentnie.

No dobrze, ale co jest w tym wszystkim korzyścią. Jaka z tego korzyść? Prosta i nie mająca związku jako takiego z Erosem. W miłości możesz być sobą, sobą jakim jesteś, a nie sobą jakim chciałbyć być.

Miłość zawsze nakierowana jest i celuje w podmiot; a ponieważ podmiot nie ma płci, nie posiada jej, to miłość jest „pozapłciowa”, zmierza poza różnicę między płciami.

A na koniec zagadka dla dociekliwych – jak kochać gdy on daje jej swą impotencję (coś czego nie chce i czego ona nie potrzebuje). A może to granica wszelkiej miłości, może nie można w tej sytuacji kochać, może miłość nie jest wszystkim nad wszystko, może myli się św.Paweł?

KP

P.S. W tekście przedstawiłem tezy i rozwinięcie konceptualne zagadnienia, które było przedmiotem mego niedoszłego do skutku doktoratu (już wtedy było niepoprawne politycznie). Przykłady „bezwartościowych darów” pochodzą w części z obserwacji wielkich antropologów. Ludzie drodzy, czytajcie ich, choćby Malinowskiego.

In: Sinthome | | #