PSYCHOANALITYCZNE PANOPTICUM

W pewnym sympatycznym filmie, który niedawno obejrzałem w TV rzecz była o mitologii amerykańskiej, a właściwie jaj braku. Na ogromnych przestrzeniach środkowego Zachodu, w rejonie między drogami międzystanowymi 66 i 61 (może to jeszcze nie mitologia, ale czy „Route 66″ i „61 Highway revisited” nie mówią wam niczego?) bohater wiezie przesyłkę pocztową, paczuszkę niewielką. Film próbuje zobrazować kwestię, co stałoby się gdyby pragnienia się spełniały. W ostatnich minutach filmu, gdy bohater w końcu dowozi przesyłkę do miejsca przeznaczenia, adresat pyta się bohatera: „Nie otworzysz jej?” I w tym momencie pada odpowiedź „Nie chcę wiedzieć co tam jest. Ważniejsza jest droga i to co działo się po drodze”. Inaczej mówiąc, liczy się tylko historia. Tak właśnie jest z końcem psychoanalizy. Jej ukończenie równoznaczne jest z napisem The End, z końcem opowieści „oto, co zdarzyło się w mojej psychoanalizie”.

Pragnienie, o którym pisałem ostatnim razem, histeryczne pragnienie, nie prowadzi do spełnienia. Ono zaprogramowane jest tak, by niespełnienie było jego rezultatem. To jest główna przyczyna męskiego mizoginizmu, który posiadają wszyscy męzczyźni o ile nie są histerykami. A ponieważ histeryków mężczyzn jest mało, bardzo mało nawet, to odczuwalny jest mizoginizm.

Przyjrzyjmy się kilku możliwym scenariuszom histerycznego pragnienia. Po pierwsze, kobieta pragnie by stać się jedną i jedyną kobietą wybranego mężczyzny. On może ją posiadać nawet, ale tylko jako jedną. Z definicji zatem można byłoby to mieć, pod warunkiem wyeliminowania wszystkich możliwych rywalek. Wyeliminowanie ich, np. przez zazdrość, ustanawia je jako kobiety przez małe k, a jedynie ją czyni kobietą przez duże K. Tylko że mezczyzna ma wtedy wszelkie powody by być mizoginem – ma wyrzec się swych pragnień skierowanych wobec innych kobiet i wszystkich ich przekształceń (obsesji – „czy musisz tyle siedziec przy komputerze?”, pasji – „to w środę też jest mecz?”, rozrywek – „jesteś nieodpowiedzialny, że umawiasz się z kolegami gdy ja mam gorączkę” i innych). Nazwijmy takiego mężczyznę „mężczyzną pod kontrolą”.

Po drugie, bycie kobietą dla żadnego mężczyzny, inaczej, „nie bawię się z nimi w te klocki”. Kobieta-zakonnica, albo kobieta-homoseksualna. Kobieta – jeden wielki protest, tym większa kobieta im większy protest. W rezultacie tego protestu przestaje być pragniona przez jakiegokolwiek męzczyznę. Gdy kobieta odmawia gry w te klocki przyczynia się do męskiego mizoginizmu typu mizoginizm Korwina-Mikkego, czyli wyszydzanie kobiecego protestu.

Po trzecie, bycie jedyną kobietą dla wszystkich mężczyzn; kobieta-wamp, kobieta-ikona, jeden sen śniony przez wszystkich męzczyzn świata; kobieta-rozkładówka playboyowa, ale i Marilyn Monroe, czy księżna Diana. Tu kobieta zarządza męskimi pragnieniami mając je do dyspozycji. To kobieta nienawidzona przez wszystkie inne kobiety. I tu też pojawia się mizoginizm – mężczyzna pozbawiony bycia z nią, skazany jest tylko na swoje jouissance falliczne, na tkwienie w pozycji idioty.

Czy można bez tych gierek? – pyta się Hannah. Czy można opowiedzieć historię o „ich miłości” bez narracji, bez scenariusza? Staram się w miarę konsekwentnie oglądać program o miłościach ich życia nadawany przez TVN Style. Im bardziej mówią tam osoby zainteresowane o miłościach tamtych czy innych, tym bardziej jaskrawo widać gierki właśnie, gierki obydwojga, ale z niewątpliwą przewagą po stronie kobiet. Histeria bowiem to Historia! Miłość znajdujemy głównie w słowach, ciągach słów, obrazach nie mających końca, nie kończących się listach, lawie wyrazów, które mają dać wrażenie istnienia uczuć, upewnienia się lub upewnienia kogoś, że jest uczucie i to tym większe, im więcej się mówi. To stąd przecież biorą się te wszystkie „porozmawiaj ze mną”, „nic, tylko siedzisz przy telewizorze”, „poszlibyśmy gdzieś” i setki innych formuł pokazujących, że gdy króluje milczenie, histeryk traci pewność co do istnienia uczucia.

Co odróżnia mizogina od histeryka mężczyzny? Histeryk-mężczyzna jest jak kobieta – nie jest dla żadnej albo jest dla wszystkich. Jest albo świętym albo Don Juanem. „Matkę ma się tylko Jedną” mówi się, i dopóki mężczyźni nie będą mogli być matkami, Realnym Innym dla dzieci, dopóty rozwiązanie bycia jednym i jedynym mężczyzną dla jednej kobiety nie będzie miało zastosowania. Zawiedziona tym rozwiązaniem kobieta staje się jedną i jedyną kobietą dla swych dzieci. I to jest jeden z powodów, dla których tak szczególnie matki traktują akurat synów – „jestem jedyną kobietą twego życia, synku”.

Lecz to temat odrębny i wcale nie Sylwestrowy.

K.P.

In: Sinthome | | #